Kolizien

Mi transsaltis la aŭton, kiu venis al mi. Mi piedpremis la kapoton kaj, sen io kio mildigis la baton, falis sur la asfalton, sed piede. Ĉu sonĝo? Mi ne vekiĝis, tio vere okazis. Doloras kalkano. Multe da adrenalino. Algluita al ekrano, la veturanto surpriziĝis kaj ektimis. Maljunulo sur la trotuaro komencis krii al la veturanto. Mi notis la platan numeron en la poŝtelefono kaj mi foriris, ĉar mi havis urĝaĵon.

En 2034 la demokratio iĝis idiokratio kun oligarkiaj ecoj. Homoj atentas nenion, ĉar la komputiloj konektataj al iliaj cerboj faras preskaŭ ĉion por ili (ofte ili eraras, sed pli tedas pensi). Neniu scias kiel tiuj komputiloj vere funkcias. Ili estis kreitaj de la plej granda firmao en la mondo, kiu ankaŭ programis Grandan AI, la ĝeneralan artefaritan intelekton enhavitan en tiuj komputiloj.

Antaŭ kelkaj jaroj, la progreso ŝajnis evidenta, sed ekestis problemo: Granda IA lernis de Interreta enhavo kaj cerbaj procedoj de uzantoj. Tamen, ili iĝis pli kaj pli stultaj. Ili publikigis fian enhavon aŭ — kiam ili pensis — aŭtomate agis. Granda IA lernis de la cerba rubo generita per ĝia mallaboremo kaj tiel stultiĝis. La firmaoj daŭre ne havas etikon nek intencas korekti la algoritmon, ĉar tio ne estas profita. Pli facilas eltiri monon el stultaj konsumistoj.

Sed kelkaj homoj — kiel mi — malkonektis sin el Granda AI. La kamparaj regionoj iĝis eĉ malpli loĝataj pro manko de laborpostenoj kaj la klimata ŝanĝo, sed estis homoj kiuj adaptiĝis kaj translokiĝis tien kiel eble plej bone. Nuntempe ni havas du grandajn grupojn: unuflanke estas homoj malkonektitaj el la reala mondo (kaj konektitaj al Granda AI), kiuj kutime vivas en urbegoj; aliflanke estas tiuj, kiuj kuraĝas defii la vivmanieron truditan de maŝinoj.

«La trajno eliras post kvar sekundoj, fek». La pordo estis malfermante, sed mi povis eniri. Ŝajne tion ne ŝatis la robota kontrolisto, sed nenion ĝi diris. La reven-vojaĝo al la vilaĝeto estis mallonga: 15-minuta.

Mi revenis hejmen kaj raportis la akcidenton al la aŭtoritatoj, kvankam nenion okazos al la veturanto (la aŭto estis stirita de Granda AI, kiu havas la registaran apogon). Maksimume ri ricevos malgrandan monpunon. Mia koramikino malfermis la pordon; ŝi feliĉis, kiam ŝi vidis min. «Mi ne volas iri denove al la urbo. Transirante straton “saĝa” aŭto preskaŭ surveturis min», mi diris. «Ne maltrankviliĝu», ŝi respondis, «vi estas sekura ĉi tie. Ni ne havos alian mendon, almenaŭ ĝis la venonta monato. Cetere, estas problemeto, kiun mi ne povas solvi: la aŭtomata akvuma sistemo de la ĝardeno ne plu funkcias».

Vivi ekster la sistemo estas preskaŭ neeble (krom se vi estas riĉa). Estas multaj impostoj kaj praktike ne eblas esti memsufiĉa. Pro tio ni fojfoje devas laboreti en la urbo.

La urbaj loĝantoj havis duone aŭtomatigitajn laborpostenojn danke al Granda AI, kiu donis al ili malgrandajn loĝejojn, kiujn ili kundividis kun aliaj kontrolataj homoj, rubomanĝaĵon kaj ĉiajn distrojn: ciferecan sekson, halucinogenojn, amuzajn videojn, ktp. Vere homoj estas lacaj, stresitaj, enuigitaj, korpremitaj, senmotivigitaj, irititaj, malfortigitaj... Sed ekzistas firmaoj, kiuj ofertas pilolojn, kiuj reekvilibrigas la cerban rekompensan sistemon. La dopaminniveloj de la civitanoj estas sub kontrolo, kio esencas por daŭrigi la socian ordon bazitan sur algoritmoj.

«Ni plibonigas la algoritmon. Ĉio bonos», diras ĉiam Granda AI al homoj, kiuj aŭdacas kontesti ĝian povon. Ĉu bonos?

Ĉu vi aĉetas videludojn? Mi senkoste havas pli ol 6000

La videluda industrio enspezas multege da mono. Tamen ekzistas miloj kaj miloj da ludoj, kiuj povas esti senkoste ludataj. Mi ne nur parolas pri liberaj videludoj, sed ankaŭ pri malnovaj ludoj de ludmaŝinoj, videludiloj, ktp.

Se vi uzas GNU/Linukson, vi povas instali multajn ludojn per la pako-administrilo de via distribuaĵo. Aliaj ludoj estas distribuitaj per la formatoj Flatpak, Snap, AppImage, aŭ oni devas kompili ilin. Por trovi liberajn videludojn mi rekomendas LibreGameWiki.

Tamen, ni ne nur havas liberajn ludojn, sed miloj da malnovaj ludmaŝinaj ludoj, kiuj povas esti ludataj per Legu plu el Ĉu vi aĉetas videludojn? Mi senkoste havas pli ol 6000

Kiel anonime telefoni

1-a metodo: pruntepreni poŝtelefonon

Simpla maniero telefoni estas pruntepreni poŝtelefonon de homo sur la strato. Se vi ĝentile demandas, konvinkas rin pri tio, ke vi ne havas vian poŝtelefonon kun vi kaj ke estas urĝaĵo, verŝajne vi ne havos problemon. Se vi havas problemon, alia eblo estas oferi ion kontraŭ la favoro.

Vi devas scii, ke la telefona sistema ne privatecas. Interrete vi povas ĉifre telefoni per VPN-oj kaj Tor por havi pli da privateco.

Vokoj povas esti registritaj de la telofonaj firmaoj kaj spionaj agentejoj, do se vi bezonas multege da privateco, vi povas distordi la voĉon. Se vi timas, ke la persono, kiu lasis al vi la telefonon, malkaŝos al iu informojn rilatajn al via identeco (vizaĝajn trajtojn, altecon, ktp.), vi povas protekti vin ŝanĝante vian aspekton, kutimajn vestaĵojn kaj altecon por la voko (uzante kolorajn kontaktlensojn, platformajn ŝuojn aŭ altajn kalkanumojn, razante vian barbon aŭ lasante ĝin kreski, ŝanĝante vian hararanĝon, ktp.) Se vi bezonas pli da privateco, vi povas peti al alia persono fari la vokon por vi.

2-a metodo: anonime akiri SIM-karton

En multaj landoj oni bezonas doni siajn personajn informojn por aĉeti SIM-karton. Eblas eviti tiun limigon aĉetante ĝin en la nigra merkato. Alia maniero estas konvinki homon, kiu ne konas vi, aĉeti por vi karton kontraŭ mono.

Enigante la karton en stulta telefono aŭ telefono kun sekura operaciumo, vi povos telefoni, sen ke la vokoj estu ligitaj al via vera identeco. Denove, se vi bezonas multege da privateco, estu singarda: ne forgesu distordi la voĉon; telefoni en loko, kie vi ne ofte troviĝas; forigi la vokon de la historio, ktp. Legu plu el Kiel anonime telefoni

Numeri poemajn liniojn, po unu ĉiujn kvin versojn

Versoj de poemoj, kiujn ni trovas en la Interreto, malofte estas numeritaj. Numerado ne necesas por legado, sed kiam oni analizas kaj komentas longan poemon, tio ege utilas. En ĉi tiu artikolo mi lernigas kiel numeri tekstdosieron (tie ni devas alglui poemon kopiita el la Interreto).

Kiel ekzemplon de dosiero mi uzas la poemon Mia biblioteko de Raymond Schwartz. Se ni volas numeri ĉiujn ĝiajn liniojn, sufiĉas plenumi la sekvan komandon:

nl Mia-biblioteko-Raymond-Schwartz.txt

Jen la rezulto:

     1  Kiel bravaj grenadiroj,
     2  Vicigitaj flank'-ĉe-flanko,
     3  Sur bretar' de l' libroŝranko
     4  Ili staras en spaliroj.

     5  Admirinda kern-falango,
     6  Ĉiam preta, kun rapiroj
     7  De l' spirit', al militiroj
     8  Kontraŭ la tirana Manko.

     9  Botelvic' da eliksiroj
    10  El la plej nobela sango
    11  Donas spriton al la lango

    12  Kaj inspiron al la liroj
    13  Pli ol lernolibrodiroj!
    14  Al Botel' do estu danko!
Legu plu el Numeri poemajn liniojn, po unu ĉiujn kvin versojn

Ne malŝparu vian vivon vidante reklamojn

Vi spektas videon, kiun vi ŝatas. La video estas interrompita. Ĝena reklamo. Denove en la video. Sponsorado. Abonu. Komentu...

Malrapideco, poluado, konsumismo

Ciferecaj reklamoj igas vin aĉeti senutilajn aferojn, kiujn vi ne bezonas, kaj malŝpari valoran tempon. Aldone reklamoj igas, ke retpâgoj ŝarĝiĝu malpli rapide, kaj estigas multege da CO2-emisioj (kaj rekte kaj nerekte).

Reklamoj, kiuj mortigas

Reklamoj ĉiam estis uzataj por trompi niajn perceptojn pere de la psikologio. Reklamantoj vendis tabakon kvazaŭ liberigan simbolon, malsanajn manĝaĵojn kvazaŭ sanajn... Poste okazis problemoj de sano kaj morto al homoj, kiuj estis konvinkitaj per tiuj reklamoj.

Vi pagas ilin per viaj mono kaj tempo

Se vi aĉetas Interrete reklamitan produkton, la parto, kiu kostis al firmaoj produkti kaj vidigi la reklamon, estas pagata de vi: per viaj tempo kaj mono (memoru, ke estas riĉega industrio).

Cenzuro

Vi ne povas esprimi nekonvenciajn politikajn opiniojn, nudeco ne eblas... Reklamantoj ne ŝatas riskojn, ĉio devas esti kontrolita. Se ili ne ŝatas vin, via video ne gajnos monon, ne aperos en la serĉrezultoj. Ĉio, kio ne kontribuas al la konsumismo estos ignorita, ĉar tio ne donas al ili monon.

Sen privateco

Multaj firmaoj gvatas ĉion, kion vi faras en la Interreto, kreante psikologiajn profilojn, kiuj ebligas al reklamantoj plibonigi manierojn kontroli vin.

Vivo sen reklamoj

Pro tio mi blokas la reklamojn de retejoj, videoj (inkludante sponsoradojn), ktp. Per la ŝparita tempo mi povas pli rapide trovi la informon, kiun mi serĉas, kaj legi artikolojn aŭ senatende spekti videojn. Tio ebligis al mi, lerni pli en malpli da tempo kaj pasigi pli da tempo farante tion, kion mi ŝatas fari.

Se mi devas aĉeti ion, mi klopodas inteligente aĉeti ĝin:

  • Kiuj estas la ingrediencoj?
  • Ĉu estas opcioj pli altkvalitaj?
  • Kie ĝi estis produktita?
  • Kiom ĝi kostas?
  • ...

Se mi ŝatas ion kaj volas subteni ĝin, mi faras tion rekte (sen perantoj), por ke ĝi ricevu pli da mono ol tiom, kiom ĝi ricevus, se mi vendus mian tempon al trompaj reklamantoj.

Kompreneble, Interreta reklamado daŭre ekzistos, ĉar ĉiam estos iu sponsorita artikolo, iu video financita de firmao, ktp. Bonŝance eblas eviti multajn reklamojn per programoj kiel uBlock Origin kaj Piped.